دولت ترامپ در راستای تقویت امنیت ملی، در حال بررسی اعمال محدودیت‌های گسترده سفر برای شهروندان بیش از ۴۰ کشور است. این اقدام می‌تواند تاثیرات عمیقی بر روابط بین‌المللی و زندگی افرادی که تحت تاثیر این محدودیت‌ها قرار می‌گیرند، داشته باشد. منع ورود ایرانیان به آمریکا در این قانون وجود دارد و شهروندان ایرانی جزو محدودترین گروه قرار گرفته‌اند.
تقسیم‌بندی کشورها و منع ورود ایرانیان به آمریکا
بر اساس پیش‌نویس تهیه‌شده توسط وزارت خارجه آمریکا، کشورها به سه دسته تقسیم شده‌اند.
- فهرست قرمز: شامل ۱۱ کشور از جمله ایران، افغانستان، کوبا، کره شمالی، ونزوئلا، لیبی، سومالی، سودان، سوریه، یمن و بوتان است که شهروندان آن‌ها به طور کامل از ورود به ایالات متحده منع خواهند شد.
- فهرست نارنجی: شامل ۱۰ کشور بلاروس، اریتره، هائیتی، لائوس، میانمار، پاکستان، روسیه، سیرالئون، سودان جنوبی و ترکمنستان است که محدودیت‌های شدیدی بر سفر شهروندان آن‌ها اعمال می‌شود. اما ورود آن‌ها به آمریکا به طور کامل ممنوع نخواهد شد.
- فهرست زرد: شامل ۲۲ کشور است که به آن‌ها ۶۰ روز فرصت داده می‌شود تا فرآیندهای امنیتی خود را بهبود بخشند. در غیر این صورت، با محدودیت‌های مشابه گروه دوم مواجه نمی‌شوند.
منع ورود ایرانیان به آمریکا در دوره اول ترامپ هم اجرا شده بود.
منع ورود ایرانیان به آمریکا در دولت اول ترامپ
در دوره اول ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، ممنوعیت‌های مشابهی برای مسافران از هفت کشور عمدتا مسلمان اعمال شد. آن طرح پس از چندین چالش قانونی، درنهایت مورد تایید دیوان عالی ایالات متحده قرار گرفت. در ژانویه ۲۰۱۷، دونالد ترامپ، فرمان اجرایی شماره ۱۳۷۶۹ را صادر کرد که به قانون «ممنوعیت سفر مسلمانان» شهرت یافت.
این فرمان ورود شهروندان هفت کشور با جمعیت عمدتا مسلمان از جمله ایران، عراق، لیبی، سومالی، سودان، سوریه و یمن را به مدت ۹۰ روز به آمریکا تعلیق کرد. هدف اعلام‌شده این اقدام، تقویت امنیت ملی بود.
این ممنوعیت با واکنش‌های گسترده داخلی و بین‌المللی مواجه شد و دادگاه‌های فدرال آمریکا اجرای آن را موقتا متوقف کردند. پس از اصلاحات و چالش‌های قانونی، نسخه سوم این فرمان در ژوئن ۲۰۱۸ توسط دیوان عالی ایالات متحده تایید شد. این ممنوعیت تاثیرات قابل‌توجهی بر دانشجویان، خانواده‌ها و کسب‌وکارهای ایرانی داشت.
واکنش‌ها به طرح جدید منع ورود ایرانیان به آمریکا
طرح منع ورود ایرانیان به آمریکا در کنار کشورهای دیگر با واکنش‌های متفاوتی مواجه شده است. برخی کارشناسان حقوقی معتقدند که این اقدام می‌تواند با چالش‌های قانونی روبه‌رو شود. در حالی که حامیان آن بر لزوم تقویت امنیت ملی آمریکا تاکید دارند.
با اجرای این طرح، شهروندان ایرانی به طور کامل از ورود به ایالات متحده منع خواهند شد. این ممنوعیت شامل تمامی ویزاها، از جمله ویزاهای توریستی، تحصیلی و تجاری می‌شود. این اقدام می‌تواند تاثیرات گسترده‌ای بر دانشجویان، تجار و خانواده‌هایی داشته باشد که قصد سفر به آمریکا را دارند. البته این پیش‌نویس هنوز به تایید نهایی از سوی مارکو روبیو، وزیر امور خارجه آمریکا نیاز دارد. در صورت تصویب، این محدودیت‌ها به‌زودی اعمال خواهند شد.
مقامات ایرانی این اقدام را تبعیض‌آمیز و مغایر با اصول بین‌المللی دانسته‌اند. سخنگوی وزارت امور خارجه ایران اظهار داشت که این تصمیم می‌تواند به افزایش تنش‌ها بین دو کشور منجر شود. همچنین از جامعه بین‌المللی خواست تا در برابر این اقدام واکنش نشان دهد.
سازمان‌های حقوق بشری و برخی کشورها هم این اقدام را محکوم کرده و آن را نقض حقوق بشر و آزادی‌های بنیادین دانسته‌اند. آن‌ها معتقدند که چنین تصمیماتی می‌تواند به افزایش تبعیض و نژادپرستی منجر شود و همبستگی بین‌المللی را تضعیف کند.
تاثیر منع ورود ایرانیان به آمریکا بر دانشجویان و محققان ایرانی
دانشجویان و محققان ایرانی یکی از بزرگ‌ترین گروه‌های متاثر از قانون منع ورود ایرانیان به آمریکا هستند. یعنی افراد ایرانی که برای ادامه تحصیل یا تحقیقات علمی به آمریکا سفر می‌کنند. این ممنوعیت می‌تواند منجر به از دست رفتن فرصت‌های تحصیلی و تحقیقاتی برای این افراد شود و همچنین تبادل علمی بین دو کشور را محدود کند.
چالش‌های قانونی پیش روی محدودیت‌های مهاجرتی ترامپ
احتمال می‌رود که این ممنوعیت با چالش‌های قانونی در داخل آمریکا مواجه شود. منتقدان معتقدند که این اقدام مغایر با قانون اساسی آمریکا و اصول دموکراسی است و می‌تواند به تبعیض نژادی و مذهبی منجر شود. منع ورود ایرانیان به آمریکا می‌تواند تاثیرات گسترده‌ای بر تعاملات علمی و اقتصادی و همچنین زندگی فردی بسیاری از ایرانیان داشته باشد. این اقدام نیازمند بررسی‌های دقیق و واکنش‌های متناسب از سوی جامعه بین‌المللی است تا از تبعات منفی آن کاسته شود.
