در سایه تحولات اخیر، برنامه ویزای طلایی لتونی از مسیر سنتی خود فاصله می‌گیرد. اصلاحات جدید در قانون مهاجرت، چشم‌انداز این مسیر کم‌هزینه اقامت اروپا را برای سرمایه‌گذاران خارجی و شهروندان جهانی به طور بنیادی تغییر داده است.
تغییرات اخیر در ویزای طلایی لتونی
در ماه‌های گذشته، دولت لتونی اقدامات متعددی برای اصلاح یا حتی لغو برنامه اقامت مبتنی بر سرمایه‌گذاری (ویزای طلایی) خود انجام داده است. یکی از تغییرات کلیدی، ممنوعیت اعطای اقامت به سرمایه‌گذاران روسی و بلاروسی بود. به دنبال حمله روسیه به اوکراین، از مارس ۲۰۲۲ قوانین جدیدی وضع شد که صدور مجوز اقامت (TUA) برای شهروندان این دو کشور را متوقف کرد.
نتیجه آن کاهش چشمگیر متقاضیان بود و روند افزایشی جمعیت غیرروس در برنامه ویزای طلایی لتونی را دگرگون کرد. از سوی دیگر، در شهریور ۱۴۰۲ (سپتامبر ۲۰۲۳)، وزارت کشور لتونی با انتشار اطلاعیه‌ای رسمی اعلام کرد که لایحه‌ای به پارلمان ارائه شده که «مقررات اعطای مجوز اقامت موقت به اتباع خارجی در ازای سرمایه‌گذاری در املاک، اوراق قرضه دولتی یا سرمایه شرکت» را حذف خواهد کرد.
اگرچه این لایحه هنوز به قانون تبدیل نشده، اما نشان‌دهنده تمایل جدی دولت لتونی به حذف برنامه ویزای طلایی فعلی است. در صورت تصویب نهایی، این تصمیم فرصت‌های سرمایه‌گذاری جدید را مسدود می‌کند. علاوه بر این، اصلاحاتی در قانون مهاجرت برای بالا بردن استانداردهای امنیتی تصویب شده که از جمله الزام به اخذ گواهی تسلط به زبان لاتوی برای دریافت اقامت دائم است.
شرایط کلی برنامه ویزای طلایی لتونی
برنامه ویزای طلایی لتونی، صرفا مجوز اقامت موقت ۵ ساله (قابل تمدید) را فراهم می‌کند. واجدین شرایط از طریق حداقل یکی از گزینه‌های سرمایه‌گذاری زیر می‌توانند درخواست دهند:
- سرمایه‌گذاری در شرکت (۵۰ هزار یورو) + پرداخت هزینه دولتی ۱۰.۰۰۰ یورو (یک بار)
- بسته به اندازه شرکت (حداکثر ۵۰ کارمند و گردش مالی تا ۱۰ میلیون یورو)، این رقم در صورت بزرگ‌تر بودن شرکت به ۱۰۰.۰۰۰۰ یورو افزایش می‌یابد.
- خرید ملک (۲۵۰ هزار یورو) + پرداخت معادل ۵ درصد ارزش ملک به عنوان هزینه دولتی
- سپرده بانکی (۲۸۰ هزار یورو) یا خرید اوراق بهادار بانکی با مسدود شدن به مدت پنج سال + هزینه صدور مجوز اولیه ۲۵۰۰۰ یورو
- خرید اوراق قرضه دولتی غیرسودده به مبلغ ۲۵۰.۰۰۰ یورو (مدت پنج سال) + پرداخت یک‌جای ۳۸.۰۰۰ یورو به دولت لتونی
فرصت های ویزای طلایی لتونی
با حذف شهروندان روسیه از برنامه، بازار ویزای طلایی لتونی به‌سرعت از انحصار آن ملیت‌ها خارج شده است. در نیمه اول ۲۰۲۴، ۳۰ اقامت سرمایه‌گذاری اصلی و ۵۳ اقامت وابسته صادر شد که حاکی از رشد نسبی نسبت به سال قبل بود.
در این دوره، بیشترین تقاضا به گزینه کسب‌وکار ۵۰ هزار یورویی (۷۴ درصد درخواست‌ها) تعلق داشت. همچنین سرمایه‌گذاران چینی (۳۷ درصد)، ترکیه‌ای (۲۳ درصد) و هندی (۱۰ درصد) بیشترین سهم را در بین متقاضیان غیرروسی داشته‌اند.
آمار فوق نشان می‌دهد بازار سرمایه‌گذاری لتونی به‌سوی تنوع ملیتی پیش می‌رود و ایرانیان می‌توانند به سهم خود وارد این رقابت شوند. از دید متقاضیان ایرانی، ویزای طلایی لتونی چند فرصت مهم دارد:
- اول، سرمایه‌گذاری ۵۰ هزار یورویی در شرکت (درمجموع حدود ۲۵۰ هزار یورو شامل هزینه‌های جانبی) یکی از ارزان‌ترین گزینه‌های اقامت اروپا است.
- دوم، فقدان الزام اقامت سالانه خاص (کافی است سالی یک بار به لتونی مراجعه و مجوز تمدید شود) به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهد که زندگی و کسب‌وکار خود را عمدتا در خارج از لتونی ادامه دهند.
- سوم، با توجه به پایین‌تر بودن مبالغ مورد نیاز ممکن است ایرانیان بیشتری به این گزینه علاقه‌مند شوند. به‌ویژه در شرایطی که برخی کشورها مانند اسپانیا در اروپا برنامه‌های ویزای طلایی خود را لغو کرده‌اند.
چالش های ویزای طلایی لتونی
نگرانی‌هایی نیز درباره ویزای طلایی لتونی وجود دارد؛ اصلی‌ترین آن، تردید نسبت به بقای برنامه است. اگر تصویب اصلاحات جدید موجب لغو ویزا شود، متقاضیان جدید امکان بهره‌مندی از این مسیر را از دست می‌دهند.
همچنین، باید توجه داشت که برای دستیابی به اقامت دائم و تابعیت، علاوه بر سرمایه‌گذاری، نیاز به رعایت شرایطی همچون اقامت کافی و قبولی در آزمون زبان لاتوی است؛ الزامات زبانی و فرهنگی ممکن است برای برخی سرمایه‌گذاران ایرانی چالش‌برانگیز باشد.
علاوه بر این، با تشدید قوانین مبارزه با پولشویی در اروپا، روند بررسی تقاضاها نیز ممکن است سختگیرانهتر شده و ریسک رد درخواست افزایش یابد. به طور خلاصه، ویزای طلایی کشور لتونی در سال‌های اخیر مسیر خود را از برنامه‌ای تقریبا بدون رقابت به مسیری شفاف‌تر و سختگیرانهتر تغییر داده است.
ایرانیان علاقه‌مند به اخذ اقامت اروپا از طریق سرمایه‌گذاری باید ضمن اطلاع از آخرین قوانین رسمی لتونی، فرصت‌های پیش‌رو را با دقت بسنجند. همچنان که نمایه‌ها نشان می‌دهد، در نیمه اول ۲۰۲۴ روند صدور ویزای طلایی لتونی همچنان مثبت بوده، اما آینده این برنامه تابع تصمیمات پارلمان این کشور است.
