قوانین مهاجرت کشورها مملو از تحولات کمتر گزارششده و در عین حال قابل توجه است. از لغو انبوه شهروندی کویت گرفته تا درخواستهای عقبافتاده شهروندی قبرس، لایحه متوقفشده تابعیت کانادا و الزامات زبان جدید فرانسه. در اینجا مروری مختصر از بهروزرسانیهای اخیر در این زمینه پویا آمده است.
۱. تحولات قوانین مهاجرت کشورها: کویت
کمپین بررسی شهروندی کویت به سطوح بیسابقهای رسیده است و تنها در فوریه ۲۰۲۵ بیش از ۹۴۰۰ نفر از تابعیت خود محروم شدند. این به دنبال لغو ۱۲۰۰۰ شهروندی از اوت ۲۰۲۴، یکی از گستردهترین ممیزیهای تابعیت کشورهای حوزه خلیجفارس است.
اخیرا کمیته عالی تحقیقات شهروندی کویت ۱۳ مورد از تابعیت مضاعف غیرقانونی را شناسایی کرد که منعکسکننده موضع سخت کویت در برابر چند تابعیتی است. سیاستی که در قوانین مهاجرت کشورها در حاشیه خلیجفارس اکثرا مشاهده میشود. در میان افراد آسیبدیده، ۹۴۱۸ زن تابعیت حاصل از ازدواج یا وابستگی خود را از دست دادند، در حالی که ۴۴۳ مورد مربوط به کلاهبرداری یا جعل بود.
شیخ فهد آل یوسف الصباح، نخستوزیر موقت کویت رهبر کمیته بررسی ۳۲,۰۰۰ همسر تابعیت گرفته شهروندان کویتی است. این کمیته موارد تکاندهندهای را کشف کرده است؛ مانند یک شهروند کویتی که مدارک شهروندی جعلی را میفروخته و طی دههها ۲۳۴ مورد شهروندی جعلی اعطا کرده است.
البته زنانی که تابعیت خود را از دست میدهند، شغل و حقوق خود را حفظ کرده و بازنشستگان همچنان مستمری دریافت میکنند. این کمیته قصد دارد تا بررسیهای خود را هر چه زودتر تکمیل کند و تغییر شکل جمعیت طبیعی کویت را رقم بزند.
۲. تحولات قوانین مهاجرت کشورها: قبرس
دادگاه گذرنامه طلایی قبرس با تاخیر دیگری به دلیل عوارض شهادت شهود روبرو شده است. این دادگاه که شامل ۸۶ لغو تابعیت از سال ۲۰۱۳ بود، پس از بروز مشکلاتی در مورد شهادت از راه دور یک شاهد مستقر در بریتانیا به ۲۴ فوریه موکول شد.
دادستانها قصد دارند ۱۰ تا ۱۲ شاهد را در پرونده علیه دمتریس سیلوریس، رئیس پیشین مجلس نمایندگان و دیگر متهمان فراخوانی کنند. بررسیها نشان داد که ۵۱ درصد از ۶۷۷۹ شهروندی اعطاشده بین سالهای ۲۰۰۷ تا ۲۰۲۰ به متقاضیان فاقد صلاحیت داده شده است. امری که از سو استفادههای سیستمی از توافقنامههای مالکیت متقلبانه و تضاد منافع در قوانین مهاجرت کشورها حکایت دارد.
قبرس با ۱۱,۸۹۱ پرونده معوقه که به سال ۲۰۰۷ بازمیگردد، با یک عقبماندگی سرسامآور در اعطای شهروندی دستوپنجه نرم میکند. درخواستهای مبتنی بر اقامت ۵۷ درصد از عقبماندگیها را تشکیل میدهند، در حالی که درخواستهای مبتنی بر ازدواج ۱۹ درصد موارد هستند.
بین سالهای ۲۰۲۰ تا ژوئیه ۲۰۲۳، قبرس ۲۲۷۴۰ درخواست موفق شهروندی را بررسی کرد که تعداد تاییدیهها در سال ۲۰۲۲ به ۷۰۷۱ مورد رسید. با این حال، ۲۳۶۴۶ درخواست مجوز ورود و ۳۷۷۸۲ درخواست اقامت موقت کماکان برای بیش از پنج سال حل نشده است.
۳. تحولات قوانین مهاجرت کشورها: کانادا
در ادامه بررسی قوانین مهاجرت کشورها باید به کانادا اشاره کنیم که همانند کویت با بحران شهروندی مواجه است. پارلمان کانادا اجرای لایحه C-71 را متوقف میکند، لایحهای که هدف آن رسیدگی به موضوع «کاناداییهای گمشده» است. یعنی کودکانی که در خارج از کشور از والدین کانادایی متولد شدهاند، والدینی که خودشان در خارج از کانادا به دنیا آمدهاند! قانون سال ۲۰۰۹ تابعیت را برای چنین افرادی محدود میکند، اما یک چالش و خلا قانونی ایجاد کرده است.
لایحه C-71 به دنبال بازگرداندن این حقوق به طور داوطلبانه است. بنابراین والدین را ملزم میکند تا از طریق یک شرط اقامت سه ساله، روابط قابل توجه خود را با کانادا نشان دهند. بدون قانون جدید، ادعاهای شهروندی کانادا میتواند پس از مارس ۲۰۲۵ افزایش یابد، بدون اینکه محدودیتی برای اقامت وجود داشته باشد.
دفتر بودجه پارلمان کانادا تخمین میزند که ۱۱۵۰۰۰ شهروند جدید بتوانند ظرف پنج سال تحت شرایط اخذ تابعیت کانادا شوند. با این حال، تعلیق پارلمان، حلوفصل بهموقع را مورد تردید قرار داده است و مقامات کماکان در تلاش برای اصلاح نظام شهروندی هستند.
۴. تحولات قوانین مهاجرت کشورها: فرانسه
فرانسه آزمون زبان اجباری را برای متقاضیان اجازه اقامت موقت (carte de séjour) الزامی کرده است. این قانون جایگزین سیستم قبلی میشود که فقط به یک قرارداد و تعهد به یادگیری زبان فرانسه نیاز داشت. قانون جدید، دانش زبان فرانسه را معادل دانش آموزان دبیرستانی ۱۱ تا ۱۵ ساله میخواهد.
ارزیابی دولتی نشان میدهد که این الزامات میتواند مانع از ماندن ۶۰.۰۰۰ نفر در فرانسه شود. سطوح تسلط بالاتر برای درخواست اقامت طولانیمدت یا شهروندی مورد نیاز است. این اصلاحات بخشی از تغییرات مهاجرتی گستردهتر ازجمله افزایش کنترل مرزها و اخراج مهاجران غیرقانونی با هدف ترویج ادغام بیشتر خارجیها در جامعه فرانسه است.
از لغو گسترده شهروندی کویت گرفته تا درخواستهای معوقه قبرس، بنبست قانونی کانادا و الزامات زبان فرانسه، این تحولات، پیچیدگیها و چالشهای سیاستها و قوانین مهاجرت کشورها در زمینه شهروندی و اقامت در سراسر جهان را برجسته میکند.